به نقل از «خبرآنلاین»

بیش از هر زمانی در کشور پوشاک قاچاق داریم

تاریخ انتشار: ۶ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۲۰۲۰۲۵

به گزارش اقتصاد آنلاین، بازار پوشاک به فراخور فرهنگ و نوع پوشش کشورها از تنوع بالایی برخوردار است. به طور کلی در بازار هر کشور با توجه به دین، اقلیم و نوع فرهنگ آن کشور، پوشاک داخلی یا وارداتی وجود دارد تا پاسخگوی نیاز شهروندان آن کشور باشد. این تنوع بالا در بازار پوشاک، باعث می‌شود بازار پاسخگوی هر نوع سلیقه ای باشد و افراد بتوانند با توجه به بودجه و نیاز خود کالایی را انتخاب کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

همانطور که برخی افراد صرفا به دنبال استفاده از یک برند خاص در حوزه پوشاک هستند، بسیاری از افراد به دنبال کیفیت هستند و برایشان استفاده از کالایی که صرفا دارای اسم و رسم خاصی است اهمیت ندارد.

به این موضوع در بسیاری از کشورها توجه ویژه شده است و کشورها سعی کرده‌اند با بالا بردن کیفیت محصولات داخلی خود استفاده کاربران از محصولات مشابه وارداتی که برخی مواقع حتی ممکن است کیفیت پایین‌تری نیز داشته باشد را تا حد زیادی کاهش دهند.

در کشور ما نیز در چند سال اخیر حوزه پوشاک با تغییرات اساسی در بخش کیفیت پوشاک مواجه شده است و با وجود مشکلات بسیار زیاد در بخش تامین مواد اولیه و تجهیزات، پوشاک تا حد زیادی به نمونه های وارداتی نزدیک شده‌ است. اما همچنان پوشاک تولید شده در داخل کشور نیاز برخی از هموطنان را تامین نمی‌کند و افراد به دنبال خرید کالاهای خارجی هستند.

اما شرایط برای کالاهای خارجی متفاوت است، در سال 97 و برای حمایت از تولید پوشاک در داخل کشور، وزارت صمت مصوبه ممنوعیت واردات پوشاک را تدوین و ابلاغ کرد و به این ترتیب واردات پوشاک از تمام کشورها به ایران ممنوع شد.

اما هم اکنون بیش از یک سوم پوشاک موجود در کشور، پوشاک خارجی است و با توجه به ممنوعیت واردات پوشاک، تمامی این کالاهای مصرفی به صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند و آنطور که به نظر می‌رسد صرفا نام ممنوعیت واردات روی پوشاک اعمال شده و خبری از کنترل کامل بازار نیست. سعید جلالی قدیری دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران در رابطه با اجرایی شدن طرح مبارزه با قاچاق پوشاک در پاسخ به خبرنگار اقتصاد آنلاین گفت: طرح مبارزه با قاچاق پوشاک در آذر 97 تا شهریور 98 و بخشی هم در اسفند ماه 99 اجرا شد و روی هم رفته این طرح حدود 10 ماه در کشور جریان داشت و هم اکنون این طرح مسکوت است. در حالی که این طرح نتایج مثبتی داشت اما این طرح حدود دو سال است که متوقف شده و این گمان را در متخلفان ایجاد کرده که این طرح هم مانند برخی طرح های مصوب شده مدتی اجرایی و پس از گذشت چند ماه متوقف شده است.

چرا طرح‌های مختلف ساماندهی پوشاک به نتیجه نمی‌رسد؟

طرح‌های مختلفی در این سال‌ها برای نجات بازار مصوب شده است. طرح مبارزه با قاچاق پوشاک هم یکی از این طرح‌هاست. در نهایت اما هیچ کدام ازین طرح‌ها حتی قاچاق را در مسیر کاهش قرار نداده است. دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران در این باره گفت: یکی از دلایل اجرا نشدن این طرح پیچیدگی هایی است که در حوزه پوشاک وجود دارد اما از ابتدا هم قرار بود این طرح به صورت مرحله به مرحله پیش رود و مرحله اول برخورد با برندهایی بود که در سال های 96 و 97 مجوزهای لازم از وزارت صمت برای فعالیت در کشور را دریافت نکرده‌اند، که با آن ها برخورد شد.

وی افزود: برخی از برندها نیز که مجوزهای لازم را گرفته بودند با قانون ممنوعیت واردات رو به رو شدند و از آنجایی که از سال 97 به بعد واردات پوشاک ممنوع بود با برند خود فعالیت می کنند اما باید تمام کالاهای سطح عرضه آن ها داخلی باشد که این موضوع هم از نظر من جای سوال دارد و باید درباره آن کمی تامل کرد. از طرفی هم برندهای محرز نیز در چند سال اخیر فعالیت خود را افزایش داده‌اند و همچنان واردات خود را انجام می دهند.

جلالی قدیری ادامه داد: این طرح باید استمرار داشته باشد چرا که حجم قاچاق پوشاک حجم زیادی است و در حال حاضر بیش از 3 میلیارد دلار قاچاق پوشاک در کشور داریم. با توجه به بالا بودن آمار قاچاق پوشاک صرفا استمرار داشتن این طرح است که می‌تواند از قاچاق پوشاک جلوگیری کند، اما در حال حاضر این طرح متوقف شده است.

سعید جلالی قدیری دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران همچنین گفت: آمار رسمی که ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اعلام کرده در سال 96 و 97، بیش از 2.7 میلیارد دلار قاچاق در حوزه پوشاک داشتیم و این در حالی است که بازار مصرف پوشاک در کشور ما بین 9 تا 10 میلیارد دلار بوده است؛ به این ترتیب حدود یک سوم از کل بازار پوشاک کشور قاچاق محسوب شده است. برآوردهای میدانی ما نشان داد پس از اجرا کردن طرح مبارزه با قاچاق پوشاک حدود 20 درصد از حجم قاچاق این حوزه کاهش پیدا کرد به طوری که ستاد در سال 98 آمار قاچاق را 1.8 میلیارد دلار اعلام کرد.

وی خاطر نشان کرد: اما بعد از این تاریخ و با توجه به متوقف شدن طرح، در حال حاضر پیش بینی می‌شود میزان قاچاق پوشاک به بیش از 3 میلیارد دلار رسیده باشد.

جلالی قدیری افزود: برآوردهای مشاهدات میدانی اعداد بالاتری را نشان می‌دهد، این افزایش قاچاق در حالی به وجود آمده که در این زمان میزان مصرف پوشاک در کشور به دلیل مشکلات مالی مردم کم شده و حجم بازار به 8 تا 9 میلیارد دلار کاهش پیدا کرده است.

کیفیت پوشاک قاچاق موجود در کشور بالاست؟

دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران پاسخ داد: به طور کلی ماهیت پوشاک قاچاقی که وارد کشور می شود کالای استوک است چرا که قیمت این نوع کالاها بسیار پایین تر از نمونه به فروش رسیده در فروشگاه های خارجی است. این نوع پوشاک شامل پوشاکی می شود که از فصل، مد و سایز گذشته و به این ترتیب تخفیف های بسیار زیادی می خورد، برای مثال اگر کالایی صد هزار تومان قیمت داشته باشد قیمت نمونه دست دوم آن کالا به یک دهم کاهش پیدا میکند.

او ادامه داد: این نوع کالاها به صورت فله ای وارد کشور می‌شود و با نام برند های معتبر به فروش می رسد، این موضوع حق تولید کننده داخلی و مصرف کننده را ضایع می‌کند چرا که مصرف کننده فکر می‌کند یک برند مطرح را خریداری کرده است در حالی که او یک کالای دست دوم تقلبی بدست آورده است.

چه میزان پوشاک داخلی از کشور به طور غیر قانونی به کشورهای اطراف قاچاق می‌شود؟

دبیر اتحادیه پوشاک گفت: در رابطه با قاچاق پوشاک داخلی به کشورهای اطراف نیز هیچ آمار دقیقی در دست نیست و اندازه گیری قاچاق معکوس از کشور کار بسیار سختی است.

چرا عزم کافی برای مبارزه با قاچاق پوشاک در کشور وجود ندارد؟

سعید جلالی قدیری اعلام کرد: اگر بحث قاچاق در دو حوزه بررسی شود یکی بحث واردات کالا به کشور است و دیگری بحث عرضه آن در بازار است که هر دو باید با هم بررسی شود. غیر از بحث قاچاق که کاملا غیر قانونی است بحث واردات قانونی اما بی رویه نیز وجود دارد که این رویه ها شامل گذر مرزی، ملوانی، مسافری و مناطق آزاد هستند که شکل قانونی دارند و به صورت فله ای کالاهای از این مراجع وارد کشور می‌شوند.

بحث دوم عرضه کالاها در کشور است چرا که این کالاها به صورت غیر قانونی وارد کشور شده و فروش آن‌ها نیز نوعی تخلف محسوب می‌شود.

وی افزود: اینکه بخواهیم بگوییم چرا در این حوزه عزم کافی وجود ندارد باید گفت ما در هیچ کدام از حوزه های مصرفی موجود در کشور عزم کافی نداریم و متاسفانه یکی از مهم ترین دلایل این موضوع نبود شفافیت است.

جلالی قدیری گفت: در حوزه پوشاک عاملی که باعث عدم شفافیت می‌شود، بحث اجرای ناقص قانون مالیات بر ارزش افزوده و صندوق های فروشگاهی است. در صورتی که این قوانین به درستی انجام شود و رویه های واردات پوشاک در کشور نیز اصلاح شود تا حد زیادی از فضای پوشاک به شفافیت خواهد رسید و واردات قاچاق پوشاک به کشور نیز کاهش پیدا خواهد کرد.

برای ترغیب تولیدکنندگان داخلی به تولید پوشاک با کیفیت چه تسهیلاتی در نظر گرفته شده است؟

دبیر اتحادیه پوشاک پاسخ داد: شیوه مصرف و به طبع کیفیت تولیدات را فرهنگ مصرف ما تعیین می‌کند، در سال های اخیر مردم به دنبال کالای با کیفیت و اسامی هستند که می‌تواند اعتماد آن های را جلب کند و به این ترتیب تولید کنندگان به دنبال ساخت کالای با کیفیت هستند. برخی مواقع هم دیده شده که پس از تولید کالای داخلی برند یک کالای خارجی روی آن نصب می‌شود که دلیل آن فرهنگ غلط مصرف ماست.

چرا مجوز واردات برای پوشاک صادر شده در حالی که واردات پوشاک ممنوع است؟

جلالی قدیری گفت: مجوز صادرات پوشاک صادر نشده و واردات پوشاک به طور کامل ممنوع بوده و تمام کالای خارجی که در حال حاضر در بازار موجود است به صورت قاچاق وارد کشور شده است. این موضوع در زمانی که واردات پوشاک آزاد بود نیز وجود داشت، برای مثال در سال 96 واردات ما از محل گمرکات تنها 60 میلیون دلار بود و میزان پوشاک قاچاق 2.7 میلیارد دلار بوده است.

وی افزود: همانطور که گفته شد بخش بسیار زیادی از پوشاک وارد شده به کشور کالای استوک بوده و همین سبب می‌شود تا قیمت کالاهای وارداتی موجود در کشور بسیار کمتر از کالای داخلی موجود در کشور باشد. دلیل بالا بودن قیمت برخی از کالاهای تولید شده در داخل کشور، به شرایط اقتصادی موجود در کشور مربوط می‌شود زمانی که سود وام تولیدکننده بیش از 24 درصد باشد در حالی که سود وام رقبای خارجی زیر ده درصد است طبیعتا امکان رقابت با آن ها وجود نخواهد داشت.

جلالی قدیری خاطر نشان کرد: در بخش مواد اولیه نیز هزینه ها در کشور ما از سایر کشورها بالاتر است، یکی از مهم ترین دلایل تحریم است. برای مثال در تولید پوشاک از پنبه استفاده می‌شود، که این پنبه در بازار جهانی یک رقم ثابت دارد و کشورهای همسایه نظیر ترکیه، با پرداخت این رقم می‌توانند به سادگی خرید خود را انجام داده و پنبه مورد نیازشان را وارد کشور کنند.

وی ادامه داد: اما ما اگر بخواهیم همین پنبه را وارد کشور کنیم، به دلیل پرداخت پول از نقاط مختلف به فروشنده پنبه و تحریم بودن کشور در بخش حمل و نقل، یک کیلو پنبه حدودا 25 درصد گران تر از سایر کشورها به دست ما خواهد رسید. به این ترتیب ما در شروع کار با افزایش قیمت مواجه هستیم همین موضوع در ماشین آلات و سایر بخش های چرخه تولید پوشاک نیز وجود دارد. به این ترتیب قیمت کالای نهایی گران تر از نمونه خارجی خواهد بود، با این حال تولیدکنندگان ما در حال رقابت با تولیدکنندگان خارجی هستند اما تورم ما بسیار زیاد بوده و از سال 99 تا امسال که نرخ ارز ثابت بوده، در کشور تورم داخلی بیش از 60 درصد بوده یعنی اگر در سال 99 نخ کیلویی 90 هزار تومان بوده در حال حاضر همین کالا حدود 200 هزار تومان خریداری می شود این در حالی است که نرخ جهانی نخ ثابت بوده اما ما 120 درصد افزایش تورم داشتیم و طبعا قیمت های ما افزایش داشته است.

با توجه به اینکه شاهد آن هستیم که نمونه های داخلی پوشاک گاهی گران‌تر از پوشاک ترک (آنلاین شاپ ها) به فروش میرسند و از بین بردن خاصیت رقابتی بازار تنها محصول ممنوعیت واردات پوشاک خارجی بوده به نظر شما ادامه این روند چه سودی برای مصرف کننده و تولیدکننده خواهد داشت؟

جلالی قدیری گفت: اما ارزان بودن کالاهای موجود در آنلاین شاپ ها به دلیل استوک بودن این نوع کالاهاست چرا که این نوع کالاها حتی ارزان تر از هزینه نخ به کار رفته در آن ها به فروش می رسد.

با توجه به صحبت های دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران ظاهرا در حال حاضر نظارت کافی برای کنترل واردات پوشاک به کشور وجود ندارد و عملا شرکت ها و اشخاص می‌‎توانند از راه های غیرقانونی واردات پوشاک به کشور داشته باشند.

این واردات بی رویه و بسیار زیاد و گران بودن مواد اولیه، به طور مستقیم روی فروش محصولات داخلی در کشور تاثیر می‌گذارد و سبب می شود بسیاری از تولیدکنندگان داخلی از گردونه رقابت با شرکت های خارجی خارج شوند.

برای مشخص شدن وضعیت فعلی واردات پوشاک نیز ما قصد ارتباط گرفتن با برخی از وارد کنندگان قدیمی پوشاک را داشتیم اما با توجه به ممنوعیت واردات پوشاک در حال حاضر موفق به صحبت در این رابطه با آن‌ها نشدیم.

کد خبر 1735880

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: طرح مبارزه با قاچاق پوشاک ممنوعیت واردات پوشاک قاچاق پوشاک نوع کالاها پوشاک در کشور موجود در کشور حوزه پوشاک میلیارد دلار وارد کشور پوشاک قاچاق تولید پوشاک حال حاضر کاهش پیدا طرح ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۲۰۲۰۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

داروسازی ایران، حرکت به سوی آینده یا اسیر روندهای تکراری

به گزارش خبرنگار گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا، یاسر مختاری- داروسازی در ایران، علم و مهارتی قدیمی محسوب می‌شود، اگرچه آنچه امروز به نام داروسازی در ایران مطرح است دیگر نه آن مهارت قدیمی بلکه حاصل علم‌آموزی در دانشکده‌های داروسازی است، دانشکده‌هایی که هم داروساز تربیت می‌کنند و هم اینکه دانش آکادمیک ساخت دارو را ارتقا می‌دهند، امروز در کشور 27 دانشکده داروسازی در کشور وجود دارد که یکی از آنها دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی است. فرشاد هاشمیان متخصص داروسازی بالینی و استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی ریاست این دانشکده را بر عهده دارد که با او در مورد این دانشکده و وضعیت آکادمیک علوم پزشکی و به طور خاص داروسازی به گفت‌وگو نشستیم.

چه زمانی وارد دانشگاه علوم پزشکی آزاد شدید؟

حدود 20 سال است که از زمان پایان دوره تخصصم می‌گذرد و از همان زمان عضو هیئت علمی هستم و 20 سال از زمان پایان دوره تخصص‌ام می‌گذرد.

دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی از چه زمانی تأسیس شده و در حال حاضر چه جایگاهی بین سایر دانشکده‌های داروسازی در ایران دارد؟

ابتدا واحد علوم در این دانشگاه تشکیل شد سپس به واحد علوم دارویی تبدیل شد. بعدها واحد علوم دارویی با ادغام در واحد پزشکی و دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران را تشکیل دادند. دانشکده داروسازی هم در سال 1385 افتتاح شد.

این دانشکده پس از دانشکده‌های داروسازی اصلی کشور مانند دانشگاه تهران، مشهد، تبریز و شیراز، از جمله دانشکده‌های با سابقه داروسازی است. دانشکده داروسازی آزاد اسلامی اولین دانشگاهی بود که بودجه دولتی نداشت اما مسیر رشد را طی کرد و حدود 2 الی 3 سال پیش رتبه 3 شانگهای را در میان دانشکده‌های داروسازی کسب کردیم. در حال حاضر 27  دانشکده داروسازی در کل کشور فعال هستند این تعداد در طول زمان ممکن است تغییر کنند.

 هر ساله دانشجویان داروسازی را در دو نوبت مهر و بهمن پذیرش می‌کنیم. آمار پذیرش براساس دستورالعمل‌های وزارت بهداشت و نتایجی که  از سازمان سنجش به دانشگاه آزاد داده می‌شود، سالانه تغییر می‌کند.

 خروجی‌های دانشکده داروسازی براساس رنکینگ بین‌المللی شانگهای ارزشمند است. نقطه قوت دانشگاه، محصولات آن یعنی فارغ التحصیلان هستند. تلاش شده در این دانشکده، توانایی‌های فردی و علمی دانشجویان هر روز ارتقا پیدا کند. همچنین تلاش داریم توانایی‌ها صرفا دانش محور نباشد و بر روی توانایی‌های ذهنی و مهارت‌های فردی دانشجویان هم در حد امکانات و بضاعت‌های دانشگاه کار ‌شود.

چه اقداماتی را در راستای مأموریت‌ خود که ارتقای دانش و توانایی‌های ذهنی و فردی دانشجویان است انجام دادید؟

کار بزرگی که کردیم این بود که با امکانات محدود و بدون بودجه دولتی در این نقطه قرار بگیریم. زمانی که همه چیز مهیا باشد، حرکت آسان است اما زمانی که در شرایط سخت باشید و به بقاء آکادمی فکر کنید، ایستادن در این نقطه بسیار مهمتر‌ جلوه می‌کند. فارغ التحصیلان دانشگاه‌های ما گواهی کاغذی دریافت می‌کنند اما عملکرد آنها گواهی می‌دهد که وضعیت آموزشی در چه حدی بوده است. نتایج دانشجویان در رتبه‌های کشوری و جهانی پس از فارغ التحصیلی یا در امتحانات علوم پایه و امتحانات پایان دوره، بیانگر این است که در چه وضعیتی قرار داریم.

 رتبه‌های دانشجویان ما هم در امتحانات علوم پایه، در امتحانات 180 واحدی و همچنین آزمون‌های بین‌المللی (درامتحانات خارج از کشور) درخشان است که این نشان از جهت دانایی، آگاهی و سطح علمی آنهاست.

فارغ‌التحصیلان ما از نظر فنی و مدیریتی در کشور و خارج از کشور و همچنین صنایع و آکادمی به جایگاه در خوری رسیدند، تمامی اینها بیانگر این است که مجموعه ما  در چه وضعیتی است.

 نباید از این نکته غافل بود که نقاط ضعف زیادی هم وجود دارد. اصطلاحی به نام «برون یابی» داریم زمانی که با دانشجویان منحنی‌ها را رسم می کنیم در یک نقطه از منحنی که اطلاعاتی نداریم، مسیر را خودمان ادامه می‌دهیم. به این مسئله می گوییم برون یابی. با این حال و با توجه به امکانات و دارایی‌ها چنین عملکردی داشتیم اگر این ضعف ها نبودند بچه‌ها در سطح دانش و مهارتی و رتبه جهانی دیگری قرار می‌گرفتند. شرایط سخت است و در سالهای اخیر هم گشایشی در شرایط رخ نداده است.

یک روند در طول زمان، افت و خیزهایی دارد. در یک زمان سرعت حرکت، شتابان و در زمان دیگر سرعت کمتر می‌شود. متأسفانه در سال‌های اخیر با توجه به امکانات، توان علمی و معنوی، اندکی از رشد شتابانی که وجود داشت کاسته شده است.

 امکانات و شرایطی که برای دانشجویان فراهم می‌شد در چند سال اخیر و به ویژه در دوران پس از کرونا تغییر محسوسی نداشته است و با توجه به تغییراتی که در دوران پس از کرونا درسطح جهانی در حوزه داروسازی اتفاق افتاده است، لازم است تغییراتی در نگرش، بینش و دانش داروسازان ایران نیز به وجود بیاید.

منظور شما چه نوع تغییراتی است؟

 تغییرات پس از کرونا بنیادین و شتابان است در واقع کرونا محرک تغییرات بسیار زیادی در دنیا است. این روند آغاز شده است. در تمام دنیا، روندها در حال تغییر است اما ما همان روند سابق را ادامه می دهیم که نتیجه آن اظهر من الشمس و کاملا آشکار است. یکی از نتایج تکرار روندهای سنتی جاماندن از کورس رقابت‌های جهانی است و آهسته آهسته فاصله ما با کشورهای دیگر افزایش پیدا می‌کند.

مسئولان وزارت بهداشت با ارائه یکسری آمارها ادعا دارند که رشد خوبی در صنعت داروسازی اتفاق افتاده است، این موضوع عکس سخنان شما نیست؟

از جهت صنعت داروسازی رشد قابل توجهی در مسیر داشتیم و اعدادی که ذکر می‌شود دور از ذهن نیست و حرکت خوبی در حال وقوع است. بحث من معطوف به آینده است. ما در آکادمی رتبه‌بندی و رنکینگ پژوهش به نقاط خوبی رسیدیم. در رتبه بندی‌های پژوهشی در کشور و جهان در حیطه شیمی و پس از آن در علوم پزشکی رتبه‌های خوبی داریم. در علوم پزشکی، داروسازی تقریبا رتبه اول را دارد البته در سال‌های مختلف ممکن است این رتبه‌بندی جابجا شود اما در هر صورت پژوهش کشور در حیطه داروسازی بسیارفعال بوده است.

 در حیطه آموزش و صنعت خوب حرکت کرده‌ایم اما اگر نتوانیم با روند متعارف روز دنیا حرکت کنیم، آهسته از این قافله و قطار عقب می‌مانیم. اخطار می‌دهم که اگر با تغییرات روز دنیا به صورت تخصصی در حیطه داروسازی هماهنگ نباشیم و آینده‌نگری نداشته باشیم عقب می‌مانیم. الان ممکن است در یک نقطه باشیم اما فاصله خواهیم گرفت.

مجموع اتفاقات اعم از علمی و غیر علمی نشان می‌دهد که در 5 الی 10 سال آینده در چه جایگاهی قرار خواهیم گرفت، فضای علمی ما فضای خوبی است اما نشاط (صرفا به مفهوم آکادمیک آن نه جامعه شناختی) از مجموعه‌های آکادمیک دور می‌شود. زمانی جامعه آکادمیک ما پرنشاط است که هیئت علمی، کارمندان و دانشجویان و بخش درمانی با حس خوب کار جدیدی ارائه کنند و با انرژی مثبت وارد حوزه کاری شوند. زمانی که دغدغه های معیشتی سایه بیندازد یا انگیزه‌ها کمرنگ شود، آهسته آهسته در یک روند بدوی قرار می‌گیریم. شرایط بد موجب می‌شود که آکادمی افت کند و زمانی که این اتفاق رخ دهد، نتیجه آن چند سال بعد مشخص می‌شود.

 ممکن است در حال حاضر تولیدات صنعتی خوبی داشته باشیم اما اگر آکادمی ما برونداد نامطلوب داشته باشد، 10 سال بعد که فارغ  التحصیلان وارد صنعت می‌شوند، آسیب خود را نشان خواهد داد.

 نشاط آکادمیک به چه ملزوماتی نیاز دارد ؟

فعالیت و نشاط آکادمیک در سایر حوزه‌ها در لایه‌های علمی منتشر می‌شود اما وقتی در مورد علوم پزشکی، داروسازی، دندانپزشکی، پرستاری و سایر رشته‌های مرتبط، محیط بیمارستان و فضای صنعت در حیطه پزشکی صحبت می‌کنیم به این معناست که حرکت از دانشگاه‌ها آغاز و به جاهای دیگر تسری پیدا می‌کند. زمانی که دغدغه‌های معیشتی بر دانشگاه‌ها سایه افکند و هرم مازلو را در هم بریزد، طبیعتا نمی‌توان برآیند مثبت و برون‌داد خوبی را انتظار داشت.

یک جمله طلایی وجود دارد که می‌گوید وقتی یک جامعه به آرمان‌خواهی افراد اهمیت بدهد، مجموع افراد آن جامعه آرمان‌خواه می‌شوند. زمانی که حوزه علوم پزشکی را با فشارهای مختلف از نواحی مختلف و با انگیزه‌های گوناگون تحت فشار قرار می‌دهیم انگیزه‌های آن لایه از جامعه را کم می‌کنیم.

 اگر به صورت عامیانه بخواهم بگویم زمانی که همکار پزشک، داروساز و پرستار احساس می‌کند با 144 ساعت در ماه و با شیفت‌های سنگین و شب بیداری‌ها درآمدی کمتر از یک شغل دیگر خواهد داشت، طبیعتا انگیزه برای ورود به آن رشته و عملکرد او اثر گذاشته و ایجاد خستگی شغلی می‌کند. خستگی شغلی یک طبقه بندی از مباحث روان شناسی است؛ خستگی شغلی فاکتورهای مختلف دارد. زمانی که انگیزه‌های انسانی شامل موضوعات اقتصادی و لایه‌های بالای هرم مازلو را از افراد بگیریم، چه اتفاقی می‌افتد؟ مثلا در حیطه دارو اگر بگوییم توزیع دارو به پلتفرم‌ها منتقل شود و آهسته آهسته به نوعی مسیرهای جایگزین غیرعلمی را تزریق می‌کنیم، انتظار می‌رود که در دانشگاه‌ها چه چیزی آموزش دهیم؟

در حال حاضر موضوع فروش اینترنتی دارو مطرح شده و شما آن را به عنوان یکی از عوامل خستگی شغلی بر شمردید، این طرح چه آسیب دیگری می‌تواند داشته باشد؟

اگر در دانشگاه‌ها اصرار می‌کنیم و به دانشجویان فشار می‌آوریم و آموزش می‌دهیم که  اگر بیمار با چنین خصوصیتی مراجعه کرد، چه دارویی را باید دریافت کند و چه دارویی را نباید دریافت کند؟اگر سفارش دارو براساس درخواست آنلاین باشد، دارو بدون هیچ توضیحی در منزل به بیمار تحویل داده می‌شود.

 در هیچ کشوری چنین الگویی دیده نشده است. گاهی اوقات در ایران مدیریت‌های خلاقانه‌ای انجام می‌شود که فقط مختص کشور خودمان است. بعضی کارها در حیطه‌های حاکمیتی را برون سپاری می‌کنیم که در هیچ کجای دنیا این کار را نمی‌کنند و در همه کشورها، لایه‌های پائین را برون سپاری می‌کنند و لایه حاکمیتی را حاکمیت نگه می‌دارند.

خرید و فروش اینترنتی کالا در تمام دنیا وجود دارد و یک الگوی مشخص و خاص دارد و باید در قالب‌های خودش قرار بگیرد. نگرانی ما مقاومت در مقابل تکنولوژی نیست بلکه موضوع ساماندهی درست و دقیق آن است.

اصرار دارم که ما حرکاتی مانند ورود هوش مصنوعی را به بحث داروسازی و علوم پزشکی جدی بگیریم. کما اینکه تمام تلاش خود را انجام داده‌ایم که این اتفاق رخ دهد. کارگاه هایی در این زمینه در مجموعه کشوری برای آموزش هوش مصنوعی و کاربرد آن به داروسازان با همکاران فنی به صورت چند رشته‌ای و بین رشته‌ای برگزار کرده‌ایم. اگر این کارها را انجام ندهیم، از قافله دنیا عقب می‌مانیم. بنابراین حرکت و دانش ما در خصوص موضوعات تکنولوژیک و مباحثی از این دست کمک کننده است اما مهم است که از مسیر خارج نشویم و کاری نکنیم که چند سال آینده نتوانیم تبعات آن را مدیریت کنیم.

 بسیاری از اوقات ما درگیر تصمیمات اشتباه گذشته هستیم که قابل برگشت نیستند. در بدن دو مسیر فرآیندی داریم. یک سری مسیرهای فرآیندی قابل برگشت و دیگری غیر قابل برگشت، برخی از تصمیمات غیرقابل برگشت هستند. تصمیمات اگر خوب باشند، تبعات آن خوب و اگر بد باشند، تبعات غیرقابل برگشت و فاجعه باری دارد.

 اگر ‌بخواهیم در رتبه‌های جهانی در پزشکی حرفی برای گفتن داشته باشیم، مهمترین تکیه ما باید بر روی نیروی انسانی در حیطه دانشی و عملکردی در تمام دنیا باشد، اگر نیروی انسانی را از دست بدهیم و نیروی نخبه ما به سمت علوم پزشکی نیاید و جذابیت خود را از دست بدهد، نیروی نخبه از یک لایه دانشی به لایه دانشی دیگر منتقل می‌شود.

اگر نیروی نخبه از این لایه‌ها منتقل شود چه اتفاقی رخ خواهد داد؟

 در یک جامعه متعارف، یا نیروی نخبه از آن جامعه خارج می‌شود که به آن پدیده «مهاجرت» می‌گویند یا دچار خستگی، غیرفعال بودن و بیکاری پنهان می‌شود. بیکاری پنهان یعنی افراد در حیطه‌ای غیر از حیطه تخصصی خود وارد بازار کار ‌شوند که حتی ممکن است درآمدهای خوبی هم عاید آنها کند اما این درآمد در حیطه تخصصی آنها نیست.

اتفاقی که در حوزه علوم انسانی در کشور اتفاق رخ داد، نباید در حیطه علوم پزشکی تکرار شود. نتیجه آن در حیطه علوم انسانی خوب نبود. ما انگیزه را در علوم انسانی کشتیم. نخبه‌های ما گرایش کمتری به علوم انسانی پیدا کردند و به سمت رشته‌های فنی، مهندسی و علوم پزشکی گرایش پیدا کردند. این باعث رشد کشور در دو حوزه اخیر شد اما در حوزه علوم انسانی عقب افتادیم. نخبه‌ها یا مهاجرت می‌کنند و یا دچار سرخوردگی می‌شوند. این یک اخطار جدی برای سالهای آینده است که ما با فرزندان خود که آینده را می‌سازند چه خواهیم کرد؟ آینده کشور به کدام سمت خواهد رفت؟

دل ما برای کشور می تپد، برای نسل جوانی که یکی از بی نظیرترین سرمایه‌ها در سطح جهانی بوده و بسیار توانمند و پرانرژی است. چیزی که بسیار نگران کننده است و دل آدم رامی سوزاند این است که وقتی چیز ارزشمندی دارید و درست از آن پاسداری نمی‌شود حسرت بیشتری ایجاد می‌کند. سخن آخر اینکه باید برای کشور و بچه ها کاری کنیم تا فردای این دنیا و روز قیمت حسرت برای ما به جا نماند.

انتهای پیام/

یاسر مختاری